voor DES-kleinkinderen
De gevolgen voor DES-kleinkinderen
‘DES-kleinkinderen’ zijn de kinderen van DES-zonen en -dochters. Toen hun grootmoeder zwanger van hen was, schreef haar zorgverlener DES aan haar voor. Er zijn aanwijzingen dat deze blootstelling aan DES ook voor haar kleinkinderen gevolgen kan hebben.
Om wat voor DES-gevolgen gaat het?
Twee gevolgen springen het meest in het oog:
- Hoger risico op vroeggeboorte
Kinderen van DES-dochters worden bovengemiddeld vaak te vroeg geboren. Te vroeg geboren baby’s (‘couveusekinderen’) kunnen in meer of mindere mate kampen met motorische problemen, ontwikkelingsstoornissen, verstandelijke handicaps en gehoor- en gezichtsstoornissen. Dit zijn stuk voor stuk indirecte DES-gevolgen die doorgaans een leven lang duren. - Hoger risico op hypospadie
DES-kleinzonen hebben een verhoogde kans op ‘hypospadie’. Dit is een aangeboren aandoening waarbij de plasbuis niet op het topje van de penis uit komt, maar eronder. Nederlands onderzoek constateerde dit hogere risico in 2002. Andere Nederlandse wetenschappers bevestigden het in 2006. Vergelijkbaar Amerikaans onderzoek zag het hogere risico niet.
En andere gevolgen?
Verschillende internationale onderzoeken naar gevolgen voor DES-kleindochters gaven de volgende resultaten.
- Geen DES-gerelateerde vormafwijkingen
DES-kleindochters hebben niet de specifieke DES-gerelateerde vormafwijkingen (zoals adenosis, hanenkam, pofmouwtjes) die hun moeders wel vaak hebben. - Onregelmatige menstruatie
DES-kleindochters lijken vaker een onregelmatige menstruatie te hebben dan andere vrouwen. Er is geen verschil in leeftijd waarop de eerste menstruatie begint. - Mogelijk wel vaker een vroeggeboorte
Amerikaans onderzoek toonde aan dat DES-kleindochters vaker een vroeggeboorte hebben. Maar de resultaten van dit onderzoek zijn mogelijk vertekend doordat vroeggeboorte een indicatie was voor het gebruik van de grootmoeder destijds. Er is dus een reële kans dat de vroeggeboorte erfelijk is bepaald. Daarnaast was de onderzochte groep klein en is er meer onderzoek nodig. DES-kleindochters hebben niet vaker een miskraam of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. - Geen verhoogde kans op kanker
Volgens de meest recente onderzoeken lopen DES-kleindochters niet méér risico op het ontwikkelen van kanker (aan de geslachtsdelen) dan andere vrouwen.
En de gevolgen voor de vruchtbaarheid?
Er is nog geen definitief antwoord op de vraag of DES-kleindochters meer kans hebben op vruchtbaarheidsproblemen. De onderzoeksgroep was hiervoor tot nog toe te klein.
Wil je een overzicht van eventuele gevolgen voor de derde generatie? Dan kun je onze folder hier bekijken.
Meer weten?
- Bekijk onze veelgestelde vragen
- Zie onze DES-dossiers, -publicaties en links
- Neem contact met ons op